O nas Historia

60 lat Domu Kultury w Szubinie

data publikacji: 2019-03-20, stronę wyświetlono 2779 razy

Już w pierwszych latach po zakończeniu II Wojny Światowej, mieszkańcy Szubina wyraźnie odczuwali brak domu kultury. Starania władz miejskich w tym zakresie, rozbijały się głównie o brak odpowiedniego pomieszczenia dla tej instytucji. W roku 1953 postanowiono zaadaptować na cele kulturalne budynek byłego Domu Polskiego, w którym mieściła się w tym czasie Miejska Spółdzielnia Zaopatrzenia i Zbytu. Jednak nie spełniało to w pełni oczekiwań mieszkańców. Już rok później powstała pierwsza koncepcja nowego budynku z przeznaczeniem na Świetlicę dla Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Szubinie. Zakładała ona budowę wspomnianej, parterowej świetlicy wzdłuż działki z wejściem od ul. Kcyńskiej. Te miało być zdobione dwiema kolumnami, a we wnętrzu planowano holl z szatnią, salę ze sceną i dwiema przebieralniami, niewielkie biuro oraz sanitariaty.

Ostatecznie 9 stycznia 1956 roku w miejscu dawnej ochronki dla dzieci prowadzonej przed wojną przez siostry zakonne rozpoczęła się budowa Powiatowego Domu Kultury. Powstał on już według nowego projektu. Znajdujący się w archiwum SzDK plan sytuacyjny oraz projekty konstrukcyjne z 1956 roku pokazują już budynek usytuowany równolegle do ulicy Kcyńskiej. Początkowo bryła składała się z sali widowiskowej z dodatkowym wyjściem na tyłach sceny, kasy, hollu z szatnią, sanitariatów oraz piętra mieszczącego czytelnię z biblioteką, pracownię i pomieszczenie biurowe.

Po trzech latach budowy, początkowo w ramach czynu społecznego i systemem zleconym, następnie przez Spółdzielnię Remontowo-Budowlaną w Kcyni, a finalnie przez Miejskie Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane w Szubinie, mimo częściowego ukończenia prac budowlanych, Powiatowy Dom Kultury w Szubinie został oddany do użytku. Dlatego też rok 1959 należy przyjąć za początek działalności instytucji. Dalsze prace związane z budową były prowadzone do końca stycznia 1961 roku. Pierwszym kierownikiem PDK w Szubinie był Tytus Frelichowski, który przyczynił się między innymi do rozpoczęcia w 1963 roku Konkursów Sztuki Ludowej Pałuk. Po pięciu latach jego pracy w PDK na stanowisku kierowniczym zastąpił go Wit Pakuła. Jego pierwszym postanowieniem było dokończenie rozpoczętej krótko po 1961 roku przebudowy placówki, bowiem panujące w budynku warunki znacząco utrudniały pracę. Zgodnie z jego założeniami od września 1965 roku rozpoczęły się wzmożone remonty i adaptacje. W ramach tych prac wykonano także przyłącze centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjne, które było już planowane w 1957 roku. Od wspomnianego września 1965 roku miało miejsce roczne ograniczenie działalności środowiskowej. Po tej przerwie pomieszczenia Domu Kultury zostały udostępnione miejscowemu społeczeństwu w noc sylwestrową z roku 1966 na 1967.

Na początku lat 70-tych powstały dwie koncepcje rozbudowy Domu Kultury. Jedna z nich zakładała między innymi budowę drugiej sali na ponad 200 osób z ułożeniem siedzeń charakterystycznym dla sal widowiskowych, nadbudowę nad istniejącą dużą salą oraz dobudowę kilku pracowni. W drugiej przedstawiono wizję stworzenia ogrodu zimowego pośrodku przestrzeni składającej się z pracowni oraz kawiarni. Według tego projektu powiększona miała zostać scena, a sala widowiskowa miała otrzymać kinowy układ siedzeń. Jednak w czerwcu 1975 roku weszła w życie reforma administracyjna likwidująca 314 powiatów, wśród których znalazł się także powiat szubiński. W następstwie tego wydarzenia w sierpniu dokonano zmiany nazwy z Powiatowego na Szubiński Dom Kultury. Placówka jednocześnie stała się podległa Wojewódzkiemu Domowi Kultury w Bydgoszczy, stanowiąc do 1994 roku jego filię. Koncepcja rozbudowy upadła. Kolejne projekty rozbudowy powstały w 1982 roku, mimo ambitnych planów maj wspomnianego roku przyniósł Domowi Kultury zaledwie drobną modernizację.

W wolnej Polsce przy Szubińskim Domu Kultury w roku 1992 zaczęła działać lokalna telewizja "Szubiński Butik", którego programy nadawane były dzięki pasmu telewizji kablowej na terenie osiedla spółdzielczego w Szubinie. W lipcu tego samego roku dom kultury został wydawcą gazety "Pelikan", której poprzednie 3 numery były wydawane przez Kujawsko-Pałuckie Towarzystwo Kulturalne. W grudniu 1992 roku nazwa gazety została zmieniona na "Szubiński Pelikan". Z końcem roku 1992 do działalności domu kultury dołączono sekcję sportową. Działał wówczas między innymi Klub Biegacza, sekcja Judo i Brydża sportowego. Po latach utworzono Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, który przejął sekcje sportowe (z wyjątkiem sekcji brydża).

W 1993 roku przy Szubińskim Domu Kultury zaczęło działać "Kino Pelikan", którego twórcą i wieloletnim kinooperatorem był Kazimierz Baszczyński. Kino to działało do 2013 roku. W latach 90-tych swoje próby w murach domu kultury w Szubinie miał znany w Polsce, Europie i świecie zespół Something Like Elvis.

W 2008 roku, 8 lat po zakończeniu wydawania gazety "Szubiński Pelikan" zaczęła się ukazywać broszura promocyjna: "Spinacz. Bezpłatny miesięcznik kulturalny", która zawierała informacje na temat wydarzeń organizowanych przez Szubiński Dom Kultury, Muzeum Ziemi Szubińskiej i Rejonową Bibliotekę Publiczną w Szubinie. Dziesięć lat później, w czerwcu 2018 roku zmienione zostało logo Szubińskiego Domu Kultury. W ramach działań związanych z obchodami jubileuszu 60. lat Domu Kultury w Szubinie dokonano cyfryzacji kronik instytucji, a także wydanych "Pelikanów", "Szubińskich Pelikanów" i "Spinacza".

Obecnie Szubiński Dom Kultury czeka kolejna metamorfoza. W jej ramach zostanie zmieniony układ funkcjonalny pomieszczeń. Powstanie także nadbudowa nad holem, gdzie znajdować się będą pomieszczenia przeznaczone na pracownie.

Głównym zadaniem Domu Kultury jest organizowanie zróżnicowanych form działalności kulturalno-oświatowej. Priorytetowo traktowane są działania na rzecz integracji społeczności lokalnej, ale również edukacja kulturalna i wychowanie przez sztukę. W związku z tym instytucja od początków istnienia zapewnia stałe formy rozwoju zainteresowań. Ponadto stwarza okazje do obcowania i poznawania sztuki współczesnej i tradycyjnej poprzez różnego rodzaju wystawy, koncerty, konkursy, festiwale. Organizowane były Dni Kultury Pałuckiej i Dni Folkloru Pałuckiego. Od 1978 roku cyklicznie odbywają się Dni Szubina.

Na szczególną uwagę zasługuje Konkurs Sztuki Ludowej Pałuk organizowany w Domu Kultury nieprzerwanie od 1963 roku. Jest to obecnie najstarszy konkurs o tematyce ludowej w Polsce gromadzący zarówno twórców ludowych, dorosłych twórców niezrzeszonych jak i dzieci i młodzież. Od 2007 roku działa baza twórców, w której zamieszczane są fotografie prac z każdej kolejnej edycji wydarzenia.

Kierownicy i dyrektorzy Domu Kultury w Szubinie:
KIEROWNICY:
- Tytus Frelichowski (od 1959 r. do 1964 r.)
- Józef Smoliński (od 1 VII 1964 r. do 31 VII 1965 r.)
- Wit Pakuła (od 1 VIII 1965 r.  do 1975 r.)
DYREKTORZY:
- Józef Śmiecikowski (od 1975 r. do 1976 r.)
- Wiesław Roj (od 1977 r. do 1984)
- Jerzy Wawrzyniak (od 1984 r. do 1986 r.)
- Zbigniew Sabaciński (od 1986 r. do 2004 r.)
- Alina Gordon (od 2004 r. do dziś)

Opracowano na podstawie:
B. Łukaszewska, W Polsce Ludowej (1945-1970) w Dzieje Szubina, M. Biskup (red.), Warszawa-Poznań1974, s.209-212.
Kroniki Domu Kultury w Szubinie
Dokumenty archiwalne Domu Kultury w Szubinie